YOKSA, ‘UMUT’ BİR HATA MIYDI?

Dünyanın direksiyon hakimiyeti kaybedilmiş bir belirsizliğe hızla yol aldığını en çok da, eğlence maksatlı filmlerin giderek politize içerikler kazanmasından anlıyoruz. Bu hafta gösterime giren Çılgın Max dizisinin dördüncü filmi Mad Max/Fury Road şiddet, aksiyon ve öfkeyi sonuna kadar kullanan ‘distopik’ filmlerden ve kendi serisinin önceki filmlerinden bu yönüyle kesinlikle ayrılıyor.

Yönetmen ve senaryo yazarı George Miller’in 2008’de yapımına başladığı filmin ancak 7 yıl sonra izleyiciye sunulmasının bir nedeni, gene yazarı ve yönetmeni olduğu ‘Neşeli Ayaklar’ın beklenmeyen başarısı üzerine, hemen ikincisini de yapmaya öncelik vermesi ise, sanırım diğer neden de son Mad Max’in hikayesinin politik yönüyle ilgili olmalı.

Sinemada aksiyon sevenlerin bildiği bir filmdir, Çılgın Max. Mel Gibson’u da dünya çapında üne kavuşturan film, motosikletli çetelerle kanun adamlarının çölün somsuzluğuna akan bir yol üzerinde bitmek bilmeyen kavgaları üzerine kuruluydu.

Kazandığı uluslararası başarının ardından, diğer Avustralya filmlerine de dünya sinemalarının kapılarını açan Mad Max, şiddeti ve hızı görkemleştiren resimleriyle izleyicisini rehin alırken, bir noktadan sonra haklı ile haksız arasında herhangi bir ayrım ya da tercih yapma zorunluluğunu ortadan kaldırıyor ve sadece güçlü ve zeki olanın hem kazandığı, hem de kuralları belirlediği bir dünyayı da onaylatıyordu.

Mel Gibson’un başrolde olduğu serinin ikinci ve üçüncü filmleri de hikayenin ana çerçevesini bozmadı. Arka planda hep “enerji savaşları”, çöl atmosferi, yol ve hızın sürükleyiciliği, bir de izleyicisine bağımlılık aşılayan motosiklet tutkusu!

SERİ SONU: ÖFKELİ YOL

Serinin sonuncusu olduğu söylenen ‘Fury Road’ (Öfkeli Yol), Mad Max hayranları tarafından nasıl karşılanacak bekleyip göreceğiz. Ancak, dünya sinemaları ile aynı anda ülkemizde de gösterime giren filmin öncelikle iki noktada diğerlerinden kökten ayrıldığını belirtmek gerekiyor. Birincisi, distopik türün içerisinde, neredeyse ‘anti-thesis’ denebilecek kertede janrın temel ilkelerini hiçe sayan hikaye örgüsü. İkincisi ise, güncel küresel temaların yoğun kullanımı. Bir de, artık motosikletin sadece yan bir ögeye dönüşmesi ki, serinin asıl tutkunlarının tam bir hayal kırıklığı yaşayacağı noktanın burası olduğunu düşünüyorum.

Öte yandan, bu kadar yıl üzerinde çalışıldığı ve ince güncel mesajlarla izleyici bağı kuvvetlendirildiği halde, hikayenin askıda kaldığını söylemek gerek. Alıştığımız, dünyayı umursamayan, yalnız kahraman tipi yerini “dünyayı kurtaran adam”a bırakmış olması ana karakterin üzerinde eğreti duruyor. Filmin sonuna kadar bu doku uyuşmazlığı kendisini koruyor. Öyle ki, Max filmin son sahnesinde kalabalığa karışırken, ardında bıraktıklarına bakarsak, aslında başka bir filmi izlediğimizi hemen anlıyoruz.

Buna karşılık Furiosa karakterinde oynayan Charlize Theron’un şimdiye kadar izlediğim en başarılı oyunculuk performanslarından birisi ile karşılaşmaya hazır olmalısınız. Hele, tek kolu ile köle savaşçılarla dövüş sahnelerinde, filmin asıl kahramanını izlediğinizi hemen anlayacaksınız.

HİKAYE KLASİK, PEKİ SONUÇ?

Geçmişi ve geleceği olmayan Mad Max çölde sonsuzluğunu yaşarken ‘Ölümsüz Joe’nun askerleri tarafından avlanır. Kaleye getirildiğinde, kendisinden bir köle yapılamayacağı için, kanını savaşçı bir kölenin kullanması için yaşatılır. Ölümsüz Joe bir yanda sınırsız su, ‘ana sütü’, sebze ve meyveler vb. oluşan ayrıcalıklar dünyasında sahip olduğu hakimiyetinin ödüllerini savaşçı köleleri aracılığı ile kullanır.

İsveç mitolojisinde şehitler diyarı olarak simgeleşmiş Valhalla, Mad Max’de, Ölümsüz Joe’nun vaad ettiği bir tür cennet diyarına dönüşür. Ancak şehitlikle ulaşılabilecek bir yer olarak, savaşçı kölelerin de ütopyası olmuştur, Valhalla. Bu noktadan itibaren, günümüz İslamcı terör örgütlerinin intihar saldırıları için eğittikleri savaşçılarına vaad ettikleri ve ancak şehitlik yoluyla ulaşılabilen ‘cennet’ ile Valhalla arasında bir benzerlik kurabiliriz.

Ölümsüz Joe, intihar savaşçısı olarak eğittiği kölelerini ayrıcalıklı bir sınıf haline getirirken, halkının geri kalan kısmını da dilencilere dönüştürmüştür. Belirli günlerde kalenin önünde toplanan ve Ölümsüz Joe’nun lütuflarından kendi paylarına düşeni almaya razı bir topluluk olarak halk, aslında imparatorluğun ‘hayat suyu’ olduğunu hiçbir zaman anlamaz.

DÜZENİ DEĞİŞTİRECEK AKSİLİK!

Tam da her şey yolunda derken, bir aksilik tüm bu “mutluluk düzeni’ni kökünden sarsacak olayların başlangıcı olur. Bir erkekten daha güçlü bir TIR şöförü olan tek kollu Furiosa, yakıt tankına sakladığı, Ölümsüz Joe’nun neslinin çoğalması ile görevlendirilmiş karıları ile beraber kaleden firar eder.

Asıl amacı, kendi ülkesi olan ‘Yeşil Diyar’ı bulmak olan Furiosa, çölde başlayan kovalamaca içerisinde Mad Max’le yardımlaşmak ve sonunda dost olmak zorunda kalır.  Yalnız ve yakışıklı kahraman Mad Max için Yeşil Diyar bir anlam ifade etmez. Oraya varmak gibi bir hayali de yoktur. Çünkü umut, ona göre büyük bir hatadır!

Hepsinin ortak paydası sadece hayatta kalmak iken, macera aslında bir ‘Yeşil Diyar’ın olmadığı gerçeği karşısında, farklı yönde şekillenir. Çünkü, herkes, asıl yeşil diyarın ve ‘nimetlerin’ kalede, Ölümsüz Joe’nun ayrıcalıklı kullanımında olduğunu bilmektedir. O halde, varlığı dahi bilinmeyen bir ‘Yeşil Diyar’ için umutlanmak yerine, yeri bilinen bir hayat alanını ele geçirmek için plan yapmak daha akılcıdır!

Kaleyi büyük bir macera sonunda ele geçiren kahramanlar, halkın ve köle savaşçıların kutlamaları ile özgürlüğü yaşarken, Mad Max sessizce sahneyi terk eder.

Distopik filmlerin insanlık ve gelecek adına ne kadar karamsarlık yaydığını, hayatın hiçbir yarınında umut beslemek için hiçbir neden olmadığının işlendiğini bilenler için Mad Max tam bir şaşırtmaca sunuyor. Kölelerin sonsuz itaatinin mümkün olmadığını, kendisine ve ailesine sınırsız ayrıcalıklar sunmak için bütün bir ülkeyi boyunduruk altında tutan diktatörlere de bu dünyanın kalmayacağını öğreniyoruz. Özgürlüğün, adaletin ve eşitliğin uzak diyarlarda değil, yanı başımızda olduğunu ve onu elde etmek için diktatörleri devirmemiz gerektiğini öğreniyoruz.

MAD MAX: Fury Road

Yönetmen: George Miller

Senaryo: George Miller, Brendan McCharty, Nico Lathouris

Müzik: Junkie XL

Oyuncular: Tom Hardy, Charlize Theron, Nicholas Hoult, Hugh Keays-Byrne

Görüntü Yönetmeni: John Seale

ABD, Avustralya, 2015, 120 dakika